Khi các thành phố trên khắp thế giới phát triển nhanh chóng, lượng khí thải cũng tăng theo. Theo thống kê, các tòa nhà chiếm gần 40%* lượng khí thải CO₂ toàn cầu. Do đó, quá trình chuyển đổi sang xây dựng xanh sẽ đóng vai trò quyết định để đạt mục tiêu giảm phát thải carbon. Tại COP 30, Hội nghị lần thứ 30 của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu tại Brazil, các nhà lãnh đạo thế giới đang hướng sự chú ý đến các công trình xanh để giúp đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Sáng kiến Buildings Breakthrough của hội nghị nhằm biến các tòa nhà gần như không phát thải và nâng cao khả năng chống chịu khí hậu trở thành tiêu chuẩn mới vào năm 2030. Củng cố trọng tâm đó, một thách thức mà bà Kirsi Simola-Laaksonen, Phó chủ tịch Cấp cao, phụ trách Phát triển Bền vững và Môi trường tại KONE đang phải đối mặt trực tiếp.
Bà Simola-Laaksonen chia sẻ: “Việc hiện đại hóa các tòa nhà để giảm phát thải cacbon không chỉ là một xu hướng mà còn đang định hình tương lai của các thành phố. Và điều quan trọng là điều đó còn mang đến lợi ích về mặt kinh doanh rõ ràng cho khách hàng.”
Các công trình xanh đang thay đổi cách chúng ta sống và làm việc. Chúng được thiết kế để giảm tác động đến môi trường đồng thời tạo ra không gian hiệu quả, thoải mái và an toàn. Bằng việc ứng dụng hệ thống tiết kiệm năng lượng, vật liệu bền vững, giải pháp tiết kiệm nước và tự động hóa thông minh, các tòa nhà xanh cắt giảm khí thải và chi phí vận hành đáng kể. Nhưng lợi ích không chỉ cho hành tinh xanh – mà còn giúp môi trường sống trong nhà lành mạnh hơn, hóa đơn tiền điện thấp hơn và giá trị bất động sản cao hơn.
Các dự án tiêu biểu trên thế giới của KONE như dự án hợp tác của chúng tôi tại Thành phố Ülemiste ở Tallinn hay Khách sạn Marcel được hiện đại hóa hoàn toàn tại Hoa Kỳ cho thấy các giải pháp bền vững đang được triển khai thực tế – chứng minh rằng ngay cả các công trình hiện hữu cũng có thể nâng cấp để thích ứng với các tiêu chuẩn xanh.
KONE hiện là thành viên của nhiều Hội đồng Công trình Xanh trên toàn thế giới. Các Hội đồng thúc đẩy các hoạt động xây dựng bền vững thông qua các tiêu chuẩn, giáo dục và vận động chính sách nhằm giảm thiểu tác động của ngành xây dựng đến môi trường. Hơn 85 hội đồng quốc gia là thành viên của mạng lưới Hội đồng Công trình Xanh Thế giới, trải dài trên năm khu vực trên toàn cầu.
* Bao gồm cả khí thải trong quá trình vận hành và carbon tích tụ từ vật liệu và quy trình xây dựng. Nguồn: Chương trình Môi trường Liên hợp quốc và Liên minh Toàn cầu về Xây dựng và Xây dựng (2025). Báo cáo tình hình toàn cầu về xây dựng và công trình 2024/2025.
Việt Nam – điểm sáng khu vực về công trình xanh
Với tốc độ đô thị hóa nhanh, áp lực biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng năng lượng gia tăng, Việt Nam đang xem công trình xanh là ưu tiên quốc gia. Hơn 550 công trình được chứng nhận xanh là minh chứng rõ rệt cho sự chuyển mình của thị trường.
Douglas Lee Snyder, giám đốc điều hành Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC) đã làm việc ở tuyến đầu tại Hà Nội từ năm 2012, giúp Việt Nam chuyển đổi các tiêu chuẩn xây dựng xanh toàn cầu vào thực tiễn địa phương. Các tòa nhà xanh tuân theo bảy nguyên tắc chính do Hội đồng Công trình Xanh Thế giới đưa ra: năng lượng, khả năng phục hồi, tính tuần hoàn, nước, đa dạng sinh học, sức khỏe, công bằng và khả năng tiếp cận. Công trình xanh thường được chứng nhận thông qua các hệ thống như LEED, BREEAM và WELL, đặt ra các tiêu chuẩn về hiệu suất môi trường và sức khỏe của người sử dụng. Ở Châu Á, nhiều quốc gia có hệ thống chứng nhận quốc gia độc lập của riêng mình.
“Các tiêu chuẩn về công trình xanh tại Việt Nam đã phát triển bản sắc riêng, được hình thành dựa trên địa lý, khí hậu địa phương và các vật liệu có sẵn tại đây. Ông giải thích: "Bạn không thể chỉ sao chép các tiêu chuẩn từ nơi khác vì mỗi quốc gia cần phải điều chỉnh chúng cho phù hợp với điều kiện địa phương".
Ví dụ, chứng nhận LOTUS của Việt Nam ưu tiên thiết kế thụ động, chẳng hạn như che nắng, thông gió tự nhiên và hướng bố trí công trình tối ưu, giúp giảm nhiệt độ trong nhà mà không phụ thuộc nhiều vào năng lượng. Chứng nhận này cũng ghi nhận việc sử dụng vật liệu có nguồn gốc bản địa, giúp giảm lượng khí thải trong quá trình vận chuyển và thúc đẩy nền kinh tế địa phương.
Các hoạt động xây dựng xanh của Việt Nam cũng phản ánh những thách thức về môi trường tại địa phương, như khai thác cát quá mức hoặc quản lý nước không đầy đủ. Lấy cảm hứng từ khái niệm 'thành phố bọt biển', các nhà quy hoạch cũng đang sử dụng mái nhà từ vật liệu xanh, vỉa hè xốp và vùng đất ngập nước đô thị để thu thập và tái sử dụng nước mưa, giúp các thành phố đối phó với biến đối khí hậu.
“Phát triển bền vững đã từng là một lựa chọn. Ông Snyder cho biết: "Giờ đây, nó đang trở thành một phần của hoạt động bình thường".
Thang máy - nhân tố quan trọng của hệ sinh thái công trình xanh
Thang máy đóng vai trò quan trọng trong các tòa nhà xanh, giúp đạt được mục tiêu tiết kiệm năng lượng và bền vững. KONE là công ty thang máy và thang cuốn đầu tiên có sản phẩm được công nhận độc lập theo Chứng nhận Sản phẩm Xanh LOTUS của Việt Nam.
Tại KONE, chúng tôi xem chứng nhận công trình xanh là chất xúc tác mạnh mẽ cho quá trình chuyển đổi đô thị bền vững. Đối với nhiều khách hàng, chúng không chỉ là nhãn hiệu xanh mà còn giúp tiếp cận đến nguồn tài chính xanh, niềm tin mạnh mẽ hơn của nhà đầu tư và giá trị tài sản dài hạn.
“Chúng tôi càng tuân thủ các khuôn khổ quốc gia thì khách hàng của chúng tôi càng dễ dàng đạt được các mục tiêu chứng nhận và giảm phát thải cacbon cho danh mục sản phẩm của họ. Bà Simola-Laaksonen cho biết: "Quan hệ đối tác của chúng tôi với các hội đồng công trình xanh trên toàn thế giới có vai trò quan trọng trong vấn đề này".
Sự phát triển của tòa nhà xanh cũng được thúc đẩy bởi những đổi mới giúp cắt giảm khí thải và thu hồi năng lượng. Ví dụ, hệ thống truyền động tái tạo của KONE thu thập năng lượng mỗi khi thang máy phanh và đưa trở lại hệ thống điện của tòa nhà, phục hồi tới 40% mức tiêu thụ năng lượng của thang máy. KONE cũng tích cực phát minh các vật liệu bền vững, sáng tạo cho thang máy và thang cuốn để thay thế thép truyền thống chứa nhiều carbon mà vẫn đảm bảo an toàn và hiệu suất. Ví dụ, cáp thang máy UltraRope® của KONE, được làm từ sợi carbon, nhẹ hơn và bền hơn thép, giúp giảm mức sử dụng năng lượng và kéo dài vòng đời của thang máy cao tầng.
Ông Snyder nhận định: “Thang máy và thang cuốn là một phần của mọi tòa nhà lớn”. “Khi những hệ thống đó sử dụng động cơ tái tạo hoặc vật liệu tái chế hoặc ít phác thải carbon, tác động sẽ tăng lên nhanh chóng trên toàn thị trường.”
Công trình xanh - nơi con người phát triển
Ngoài tác động môi trường, công trình xanh còn tạo ra không gian sống và làm việc tốt hơn cho con người. Đây cũng là trọng tâm trong chiến lược phát triển bền vững của KONE: giúp chủ sở hữu và nhà phát triển tòa nhà giảm thiểu phát thải carbon đồng thời nâng cao hiệu suất và sự thoải mái của người sử dụng mỗi ngày.
Ông Snyder nhấn mạnh: “Khi làm cho một tòa nhà xanh hơn, bạn không chỉ cải thiện hiệu suất môi trường của tòa nhà mà còn cải thiện trải nghiệm sử dụng. Mọi người cảm nhận được sự khác biệt trong không khí, trong ánh sáng, trong cách vận hành của tòa nhà.”
Bà Simola-Laaksonen nhận định: “Đó chính là động lực thúc đẩy cách tiếp cận của KONE: sáng tạo phục vụ cả doanh nghiệp và con người”. Lợi ích đối với người dùng rất rõ ràng: văn phòng có ánh sáng tự nhiên và không khí trong lành giúp tăng năng suất làm việc, bệnh viện có âm thanh êm dịu hơn giúp bệnh nhân hồi phục tốt hơn, và trường học có hệ thống thông gió tốt hơn giúp học sinh tập trung tốt hơn.
Theo ông Snyder, vẫn còn một số quan niệm sai lầm về tòa nhà xanh. Ông cho biết: “Mọi người cho rằng các tòa nhà xanh đắt đỏ hơn, nhưng thực tế không phải vậy”. “Nếu tính đến chi phí vận hành thấp hơn, và giá trị tài sản tăng lên theo thời gian, công trình xanh thực tế mang lại hiệu quả kinh tế vượt xa khoản đầu tư ban đầu.”
“Cuối cùng, vấn đề không chỉ là giảm carbon,” Snyder nói. “Công trình xanh là tạo ra những nơi để mọi người thực sự phát triển.”
Điều gì làm nên một công trình xanh?
- Tiết kiệm năng lượng theo thiết kế – sử dụng ít điện năng hơn thông qua hệ thống thông minh, chiếu sáng tiết kiệm năng lượng, cách nhiệt và năng lượng tái tạo.
- Được xây dựng bằng vật liệu carbon thấp – lựa chọn nguyên liệu thô và linh kiện tái chế, có nguồn gốc có trách nhiệm và tuần hoàn.
- Tối ưu vận hành – vận hành hiệu quả với hệ thống giám sát kỹ thuật số, tự động hóa và bảo trì dự đoán.
- Tốt cho sức khỏe con người – tận dụng tối đa ánh sáng ban ngày, không khí trong lành và sự thoải mái cho người ở.
- Tiết kiệm nước – thu gom nước mưa, tái sử dụng nước thải và bảo tồn lượng nước sử dụng.
- Được chứng nhận về tính bền vững – đáp ứng các tiêu chuẩn uy tín của Hội đồng Công trình Xanh như LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), BREEAM (The Building Research Establishment Environmental Assessment Method), WELL (Tiêu chuẩn Xây dựng WELL) hoặc các tiêu chuẩn do quốc gia quy định như Chứng nhận Sản phẩm Xanh LOTUS.